Της Σοφίας Νέτα
 | Το Gila Monster είναι μία σαύρα, που ζει στις ερήμους της Βόρειας Αμερικής. Έχει μήκος 38-60 εκατοστά και αποτελεί μία από τις δύο δηλητηριώδεις σαύρες στον κόσμο. Είναι σαρκοφάγος και τρέφεται κυρίως με μικρά θηλαστικά, έντομα και αυγά πουλιών. Η παρατήρηση των επιστημόνων για την ικανότητα της να επιζεί τρώγοντας μόνο 2-3 φορές το χρόνο έκρυβε μία έκπληξη! |
Από το σάλιο της μικρής αυτής σαύρας οι επιστήμονες δημιούργησαν ένα επαναστατικό φάρμακο για τον διαβήτη. Πρόκειται για την ουσία εξενατίδη, η οποία όχι μόνο βοηθά στη ρύθμιση του σακχάρου, αλλά σχετίζεται και με μείωση του σωματικού βάρους!
Βασικά πλεονεκτήματα ακόμη της νέας φαρμακευτικής ουσίας είναι ότι διεγείρει την έκκριση ινσουλίνης, ανάλογα με τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα. Έτσι, προλαμβάνει την περισσότερη από όσο χρειάζεται έκκριση ινσουλίνης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε υπογλυκαιμία. Δηλαδή, λειτουργεί ως ασπίδα προστασίας έναντι της υπογλυκαιμίας!
Τη νέα θεραπεία παρουσίασαν ο Bασίλειος Kαραμάνος, αναπληρωτής καθηγητής Πανεπιστημίου Aθηνών, στο Iπποκράτειο Nοσοκομείο Aθηνών και η διευθύντρια Διαβητολογικού Kέντρου του Γενικού Nοσοκομείου Aθηνών ‘Πολυκλινική’ Mαριάννα Mπενρουμπή.
Η νέα θεραπεία, που από τα τέλη Οκτωβρίου του 2007 κυκλοφορεί και στην Ελλάδα, ενδείκνυται για χρήση σε διαβητικούς ασθενείς, οι οποίοι δεν καταφέρνουν να ρυθμίσουν τα επίπεδα σακχάρου παρά τη χρήση αντιδιαβητικών δισκίων. Ειδικότερα, έχει ένδειξη για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 σε συνδυασμό με τα κλασικά αντιδιαβητικά δισκία (μετοφορμίνη και σουλφονυλουρία).
Διατίθεται σε ενέσιμη μορφή (προγεμισμένη πένα των 5 mg και 10 mg). Χορηγείται έως 1 ώρα πριν τα δυο κύρια γεύματα της ημέρας, μεταξύ των οποίων πρέπει να μεσολαβούν τουλάχιστον 6 ώρες. Σημαντικό είναι δε ότι η δοσολογία της εξενατίδης δεν απαιτεί ρύθμιση ανάλογα με τη λήψη τροφής, τη σωματική άσκηση ή τα επίπεδα της γλυκόζης.
Η έγκριση της νέας θεραπείας βασίστηκε στα αποτελέσματα 35 κλινικών δοκιμών, στις οποίες συμμετείχαν περίπου 4.000 ασθενείς από 20 χώρες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η εξενατίδη βελτιώνει μακροπρόθεσμα τη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου εξίσου αποτελεσματικά με την ινσουλίνη και βοηθά τους περισσότερους ασθενείς να χάσουν κιλά, ενώ η θεραπεία με ινσουλίνη οδηγεί σε αύξηση του σωματικού βάρους.
Νέα κατηγορία
Η εξενατίδη είναι το πρώτο από μία νέα κατηγορία φαρμάκων για τη θεραπεία του διαβήτη, που ονομάζονται μιμητικά ινκρετίνης. Οι ινκρετίνες είναι ορμόνες, οι οποίες βοηθούν στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στον οργανισμό μας. Η πιο σημαντική ινκρετίνη είναι ένα πεπτίδιο με την ονομασία GLP-1 (Glucagon-like Peptide 1).
Το GLP-1 είναι ένα πεπτίδιο με 31 αμινοξέα, το οποίο παράγεται στο γαστρεντερικό σωλήνα και εκκρίνεται σε απάντηση στην απορρόφηση των τροφών. Η κύρια δράση του είναι ότι διεγείρει την έκκριση ινσουλίνης, ανάλογα με τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.
Η Εξενατίδη είναι μία βιοσυνθετική εκδοχή του Exendin-4, μίας ορμόνης που εμπεριέχεται στο σάλιο μίας σαύρας. Στις αρχές της δεκαετίας του 90, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η συγκεκριμένη ορμόνη συμπεριφέρεται σαν το GLP-1 του ανθρώπου. Η διαφορά τους είναι ότι η δράση της Εξενατίδης έχει πολύ μεγαλύτερη διάρκεια (έως 6 ώρες). |  |
Αυτή η εξάρτηση της δράσης του από τα επίπεδα της γλυκόζης προλαμβάνει την έκκριση της επιπλέον ινσουλίνης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, μία κατάσταση που είναι γνωστή ως υπογλυκαιμία.
Το GLP-1 επίσης:
Μειώνει την έκκριση γλυκαγόνης, μίας ορμόνης που διεγείρει την ηπατική παραγωγή της γλυκόζης και βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα στους διαβητικούς τύπου 2
Δρα στον εγκέφαλο, προκαλώντας αίσθημα κορεσμού. Ακόμη, βοηθά στη ρύθμιση της γαστρικής κένωσης με αποτέλεσμα τη μείωση του ρυθμού απορρόφησης των θρεπτικών ουσιών και του σωματικού βάρους του διαβητικού. Συνολικά δηλαδή ο διαβητικός τρώει λιγότερο και έτσι χάνει φυσιολογικά βάρος
Βελτιώνει τη λειτουργία των β-κυττάρων, όπως έχει φανεί από μελέτες σε ανθρώπους, ενώ μελέτες σε πειραματόζωα έχουν δείξει ότι αυξάνει τη μάζα των κυττάρων αυτών. Να θυμίσουμε ότι ο διαβήτης εμφανίζεται όταν τα β-κύτταρα στο πάγκρεας αδυνατούν να παρασκευάσουν αρκετή ινσουλίνη για τις ανάγκες του οργανισμού.
Συμπερασματικά, το GLP-1 παίζει σημαντικό ρόλο στην ομοιόσταση της γλυκόζης, στη διέγερση του παγκρέατος για την παραγωγή της ινσουλίνης, στην αναστολή της ηπατικής παραγωγής της γλυκόζης, στη μείωση του αισθήματος της πείνας, ενώ καθυστερεί την απορρόφηση των τροφών. Οι διαβητικοί ασθενείς τύπου 2 έχουν πολύ χαμηλά επίπεδα GLP-1 και έτσι με εξωτερική χορήγηση Εξενατίδης καλύπτουν τα απαιτούμενα επίπεδα. |  |
Διαστάσεις επιδημίας εκλαμβάνει ο διαβήτης, πλήττοντας περίπου 194 εκατ. ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι αν δεν ληφθούν μέτρα τα επόμενα 20 χρόνια ο αριθμός των ατόμων με διαβήτη θα φθάσει στα 380 εκατομμύρια!
Στην Ευρώπη, ο αριθμός των διαβητικών μέχρι το 2025 αναμένεται να παρουσιάσει αύξηση έως και κατά 40%. Στην Ελλάδα, ο αριθμός των ατόμων με διαβήτη σχεδόν τετραπλασιάστηκε τα τελευταία 30 χρόνια και εκτιμάται ότι οι διαβητικοί στη χώρα μας είναι περίπου 900.000, δηλαδή το 8% του συνολικού πληθυσμού!Πηγή: 
