Πώς να ξεχωρίζεις τις οχιές από τα ακίνδυνα φίδια της Ελλάδας
Στην Ελλάδα υπάρχουν συνολικά 23 είδη φιδιών και 6 είδη άποδων σαυρών που μοιάζουν με φίδια. Τα δηλητηριώδη φίδια της χώρας μας είναι 7. Από αυτά, τα 5 είναι είδη οχιάς και είναι τα μόνα που έχουν επικίνδυνο για εμάς δάγκωμα. Τα υπόλοιπα δύο δηλητηριώδη δεν ανήκουν στις οχιές και έχουν πολύ ασθενές δηλητήριο για να μας προκαλέσουν βλάβες. Όλα τα υπόλοιπα φίδια και άποδες σαύρες είναι μη δηλητηριώδη, εντελώς ακίνδυνα για εμάς.
Τα 5 διαφορετικά είδη οχιάς δεν θα τα βρούμε ποτέ όλα μαζί σε ένα μέρος, αλλά κατανέμονται με διαφορετικό τρόπο στην Ελλάδα. Βρείτε τον χάρτη εξάπλωσης των 5 ειδών οχιάς στο σχετικό άρθρο, κάνοντας κλικ εδώ.
Σε κάθε περιοχή μπορεί να συναντήσουμε από κανένα έως το πολύ ένα είδος οχιάς, με εξαίρεση κάποιες λίγες περιοχές όπου μπορεί δύο διαφορετικά είδη οχιάς να συναντιούνται στον ίδιο χώρο.
Οι οχιές δεν είναι επιθετικά φίδια και δεν θα μας επιτεθούν ποτέ. Θα δαγκώσουν μόνο ως άμυνα και μόνο αν τις πιάσουμε, τις πατήσουμε ή τις πλησιάσουμε απειλητικά σε αποστάσεις μικρότερες του μισού μέτρου. Η εμβέλεια του χτυπήματος της οχιάς είναι όσο περίπου το μισό της μήκος. Για τις πρώτες βοήθειες μετά από δάγκωμα οχιάς διαβάστε σχετικά κάνοντας κλικ εδώ.
Οι οχιές συχνά μένουν ακίνητες όταν δουν εμάς ή κάποιον θηρευτή, όχι για να μας στήσουν ενέδρα, αλλά για να μπορέσουν να κρυφτούν με το καμουφλάζ τους, επειδή δεν μπορούν να ξεφύγουν γρήγορα όπως άλλα φίδια – είναι σχετικά αργοκίνητες.
Πώς αναγνωρίζουμε μια οχιά;
Οι οχιές ξεχωρίζουν από τα υπολοιπα φίδια της χώρας (τα οποία είναι ακίνδυνα για εμάς στο σύνολό τους), από τον συνδυασμό των παρακάτω χαρακτηριστικών (οι αριθμοί είναι σε αντιστοιχεία με τις εικόνες):
1) Κοντόχοντρο σώμα
2) Πολύ πλατύ κεφάλι
3) Κοντή ουρά που στενεύει απότομα
Μια κοινή Οχιά (επάνω αριστερά), μια Οθωμανική οχιά (επάνω δεξιά) και δύο Οχιές της Μήλου (κάτω αριστερά και δεξιά), όλες με διαφορετικά σχέδια και χρώματα, όμως με τρία κοινά χαρακτηριστικά, ο συνδυσμός των οποίων συναντάται μόνο στις οχιές και τις κάνει να ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα φίδια της Ελλάδας, ακίνδυνα στο σύνολό τους.
Το ζιγκ ζαγκ στη ράχη ΔΕΝ το έχουν όλες οι οχιές και πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο βοηθητικά στην αναγνώριση και όχι καταλυτικά. Τα σχέδια και τα χρώματα δεν είναι ασφαλή κριτήρια για την αναγνώριση μιας οχιάς, καθώς λόγω της ποικιλομορφίας εντός των ειδών, ενδέχεται κάποιες οχιές να αποκλίνουν της συνηθισμένης εμφάνισης (για παράδειγμα άτονα σχέδια, διακεκομμένο και όχι ενιαίο ζιγκ ζαγκ, πολύ σκούρο φόντο, ενιαίο χρώμα χωρίς σχέδια, και άλλα).
Η κατακόρυφη κόρη ματιού ΔΕΝ είναι ασφαλές κριτήριο αναγνώρισης των οχιών, καθώς το Αγιόφιδο και ο Έρυξ έχουν επίσης κατακόρυφη κόρη ματιού, ενώ σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού η κόρη των οχιών ανοίγει και γίνεται στρογγυλή.
Το τριγωνικό κεφάλι ΔΕΝ είναι αποκλειστικό χαρακτηριστικό των οχιών, αλλά υπάρχουν και ακίνδυνα φίδια που το μιμούνται, όπως μπορεί να μιμούνται κι άλλα χαρακτηριστικά των οχιών. Ποτέ όμως τα ακίνδυνα φίδια της Ελλάδας δεν φέρουν και τα τρία παραπάνω χαρακτηριστικά!
Δείτε μερικά ακίνδυνα φίδια της Ελλάδας στην παρακάτω εικόνα, ενδεικτικά, για σύγκριση.
Τέσσερα ακίνδυνα φίδια της χώρας, ενδεικτικά. Α) Λεβαντόφιδο, Β) Σαπίτης, Γ) Έρυξ και Δ) Έφιος. Όλα τους έχουν μακρόστενο σώμα, στενό κεφάλι και μακριά, λεπτή ουρά που στενεύει βαθμιαία και όχι απότομα, με εξαίρεση τον Έρυκα (Γ) ο οποίος έχει κοντόχοντρο σώμα και κολοβή (στρογγυλεμένη) ουρά, όμως έχει στενό κεφάλι και χαρακτηριστικά ακανόνιστα σχέδια «παραλλαγής».
Σύνταξη κειμένου: Ηλίας Στραχίνης – Βιολόγος
Πρώτη δημοσίευση: 15/01/2025
Σχετικά Άρθρα:

Ποια τα δηλητηριώδη ερπετά στην Ελλάδα & πόσο επικίνδυνα είναι;
Ποια τα δηλητηριώδη ερπετά στην Ελλάδα; Στην Ελλάδα μπορεί κανείς να συναντήσει περισσότερα από 70 είδη ερπετών! Από αυτά, μόνο 7 είναι δηλητηριώδη και είναι όλα τους είδη φιδιών.

Οικολόγοι που αμολάνε… φίδια!
Οικολόγοι που αμολάνε… φίδια! Δεν υπάρχει ούτε ένας κάτοικος της χώρας μας σήμερα που να μην έχει ακούσει, έστω και μία φορά χαρακτηριστικά, ότι «οι οικολόγοι», λίγο πιο έξω

Πώς να κρατήσω τα φίδια μακριά από το σπίτι;
Πώς να κρατήσω τα φίδια μακριά από το σπίτι; Παρ’ όλο που τα περισσότερα φίδια στη χώρα μας είναι ακίνδυνα, οι περισσότεροι άνθρωποι λόγω άγνοιας πανικοβάλλονται στη θέα οποιουδήποτε

Δάγκωμα φιδιού – Πρόληψη και Πρώτες Βοήθειες
Δάγκωμα φιδιού – Πρόληψη και Πρώτες Βοήθειες Συμπτώματα Τα πρώτα συμπτώματα μετά από ένα δηλητηριώδες δάγκωμα είναι έντονος πόνος και οίδημα (πρήξιμο) στο σημείο της έγχυσης, εντός λίγων λεπτών.

Πόσο ωφέλιμα είναι τα ερπετά και τα αμφίβια για τον άνθρωπο;
Πόσο ωφέλιμα είναι τα ερπετά και τα αμφίβια για τον άνθρωπο; Συχνά τίθεται το ερώτημα του πόσο ωφέλιμο για εμάς μπορεί να είναι ένα συγκεκριμένο είδος της άγριας ζωής,