
Πώς να ξεχωρίζεις τις οχιές από τα ακίνδυνα φίδια της Ελλάδας
Πώς να ξεχωρίζεις τις οχιές από τα ακίνδυνα φίδια της Ελλάδας Στην Ελλάδα υπάρχουν συνολικά 23 είδη φιδιών και 6 είδη άποδων σαυρών που
Άλλες Ονομασίες
Συνώνυμα
Anatololacerta oertzeni budaki, Anatololacerta oertzeni finikensis, Anatololacerta budaki finikensis
Tαξινόμηση
Ομοταξία: Ερπετά > Τάξη: Λεπιδωτά > Υπόταξη: Σαύρια > Οικογένεια: Lacertidae > Γένος: Anatololacerta
Πρόσφατες ταξινομικές αλλαγές: Πρόσφατα το πρώην υποείδος Anatololacerta budaki finikensis ανήχθη σε ξεχωριστό είδος (Karakasi et al. 2021).
Υποείδη στην Ελλάδα: Μονοτυπικό (χωρίς υποείδη).
Εξάπλωση στην Ελλάδα
Νησίδα Ψωμί Καστελλόριζου. Η παρουσία του είδους σε ελληνικό έδαφος δεν ήταν γνωστή μέχρι πολύ πρόσφατα (βλ. Kalaentzis et al. 2018).
Περιγραφή
Μέγιστο μήκος σώματος μέχρι την κλοάκη 7-8 cm, με ουρά διπλάσια σε μήκος. Το βασικό χρώμα είναι καφέ, σε σώμα και ουρά. Τα νεαρά άτομα και τα ενήλικα θηλυκά φέρουν άτονα ανοιχτόχρωμα στίγματα σε σώμα και ουρά, τα οποία συχνά σχηματίζουν δύο πλευροραχιαίες σειρές κατά μήκος του σώματος, που ξεκινούν από το κεφάλι και φτάνουν έως τη βάση της ουράς. Το τυπικό χρώμα των ενήλικων αρσενικών σε ράχη, κεφάλι, άκρα και ουρά, φαίνεται να είναι σχεδόν ενιαίο καφέ, ενώ εμφανίζονται και πολύ μικρά, διάσπαρτα μαύρα στίγματα. Η κοιλιά είναι υπόλευκη, γκρίζα ή ανοιχτό καφέ.
Βιότοπος / Ενδιαίτημα
Η βραχονήσιδα Ψωμί είναι βραχώδης με καρστικά πετρώματα και διάσπαρτους θάμνους.
Βιολογία/Συμπεριφορά
Πολύ ντροπαλή, ημερόβια σαύρα που δύσκολα προσεγγίζεται και συνήθως κρύβεται αμέσως στην ανθρώπινη παρουσία. Λιάζεται συνήθως κοντά σε κρυψώνες ώστε να μπορεί να αποσυρθεί αμέσως στην παρουσία απειλής. Φαίνεται να αποφεύγει τις υψηλές θερμοκρασίες. Σκαρφαλώνει επιδέξια στους βράχους. Σχεδόν τίποτα δεν είναι γνωστό για την οικολογία αυτού του πληθυσμού που επιβιώνει στην πολύ μικρή νησίδα του Ψωμιού, αφού πολύ πρόσφατα ανακαλύφθηκε η παρουσία του εκεί.
Διατροφή
Τρέφεται με ασπόνδυλα (μικρά γαστερόποδα, σκουλήκια, έντομα, αράχνες, κτλ.) σε μέγεθος που μπορεί να καταπιεί. Πιθανόν να τρέφεται και με μικρότερες σαύρες όπως κυρτοδάχτυλους που συνυπάρχουν στη νησίδα, ή μικρότερα άτομα του είδους της, όπως συμβαίνει και με τα συγγενικά είδη.
Δηλητήριο/Τοξίνες
Δεν διαθέτει, όπως άλλωστε και όλες οι σαύρες της Ευρώπης. Εντελώς ακίνδυνο ερπετό.
Απειλές / Πιέσεις
Προς το παρόν δεν εντοπίζονται απειλές ή πιέσεις για τον πληθυσμό της νησίδας Ψωμί. Δεδομένης όμως της πολύ μικρής έκτασής της (μόλις 3,5 στρέμματα), οποιαδήποτε αλλαγή θα μπορούσε να αποβεί εξαιρετικά επικίνδυνη για την επιβίωση του πληθυσμού.
Καθεστώς κινδύνου
Προς το παρόν στην Κόκκινη Λίστα της IUCN εμφανίζεται ως είδος με Κριτήρια Μη Εφαρμόσιμα (NA) (2024), αλλά αξιολογείται ως είδος Κινδυνεύον (EN) στον Κόκκινο Κατάλογο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας (2023).
Καθεστώς προστασίας
Προστατεύεται από:
α) τη Σύμβαση της Βέρνης (Παράρτημα II)
Βιβλιογραφικές αναφορές στο κείμενο
1. Karakasi, D., Ilgaz, Ç., Kumlutaş, Y., Candan, K., Güçlü, Ö., Kankılıç, T., Beşer, N., Sindaco, R., Lymberakis, P., & Poulakakis, N. (2021). More evidence of cryptic diversity in Anatololacerta species complex Arnold, Arribas and Carranza, 2007 (Squamata: Lacertidae) and re-evaluation of its current taxonomy. Amphibia-Reptilia 42(2): 201-216.
2. Kalaentzis, K., Strachinis, I., Katsiyiannis, P., Oefinger, P. & Kazilas, C. (2018): New records and an updated list of the herpetofauna of Kastellorizo and the adjacent islet Psomi (Dodecanese, Greece). Herpetology Notes 11: 1009-1019.
3. Bowles, P. (2024). Anatololacerta finikensis (Europe assessment). The IUCN Red List of Threatened Species 2024: e.T200124506A207996298.
4. Stratakis, E., Strachinis, I., Sagonas, K. & Bowles. P. (2023). Anatololacerta anatolica. The Greek Red List of Threatened Species. Available at redlist.necca.gov.gr.
Πώς να ξεχωρίζεις τις οχιές από τα ακίνδυνα φίδια της Ελλάδας Στην Ελλάδα υπάρχουν συνολικά 23 είδη φιδιών και 6 είδη άποδων σαυρών που
Μην αιχμαλωτίζεις χελώνες από τη φύση! Οι χελώνες είναι για τους περισσότερους τα πιο συμπαθητικά ερπετά. Αυτή η φιλική τους όψη όμως, σε συνδυασμό
Ποια τα δηλητηριώδη ερπετά στην Ελλάδα; Στην Ελλάδα μπορεί κανείς να συναντήσει περισσότερα από 70 είδη ερπετών! Από αυτά, μόνο 7 είναι δηλητηριώδη και
Οικολόγοι που αμολάνε… φίδια! Δεν υπάρχει ούτε ένας κάτοικος της χώρας μας σήμερα που να μην έχει ακούσει, έστω και μία φορά χαρακτηριστικά, ότι
Πώς να κρατήσω τα φίδια μακριά από το σπίτι; Παρ’ όλο που τα περισσότερα φίδια στη χώρα μας είναι ακίνδυνα, οι περισσότεροι άνθρωποι λόγω
Δάγκωμα φιδιού – Πρόληψη και Πρώτες Βοήθειες Συμπτώματα Τα πρώτα συμπτώματα μετά από ένα δηλητηριώδες δάγκωμα είναι έντονος πόνος και οίδημα (πρήξιμο) στο σημείο