Πελασγική Σαύρα

Anatololacerta pelasgiana (Mertens, 1959)

Άλλες Ονομασίες

Σαύρα της Ρόδου, Σκυλομεθύρι, Τουρκική Σαύρα

Συνώνυμα

Anatololacerta oertzeni pelasgiana, Lacerta oertzeni, Anatololacerta budaki

Tαξινόμηση

Ομοταξία: Ερπετά > Τάξη: Λεπιδωτά > Υπόταξη: Σαύρια > Οικογένεια: Lacertidae > Γένος: Anatololacerta

Πρόσφατες ταξινομικές αλλαγές: Πρόσφατη αναγωγή του υποείδους Anatololacerta oertzeni pelasgiana σε είδος μετά από μοριακές μελέτες (Bellati et al. 2015).

Υποείδη στην Ελλάδα: Μονοτυπικό (χωρίς υποείδη).

 

Εξάπλωση στην Ελλάδα

Νίσυρος, Τήλος, Σύμη, Σεσκλί, Ρόδος, νησίδες Πεντάνησος και Στρογγυλή Ρόδου, Αλιμιά Χάλκης. Έχει εισαχθεί ακούσια σε Καστελλόριζο και Κάσο (Kornilios & Thanou 2016, Kalaentzis et al 2018).

 

Περιγραφή

Μέγιστο μήκος σώματος έως και 7,5 cm χωρίς την ουρά, η οποία έχει περίπου το διπλάσιο μήκος. Σώμα ελαφρώς νωτοκοιλιακά πεπλατυσμένο. Παρόμοια σαύρα με τη Σαύρα της Ιωνίας. Το βασικό χρώμα της ράχης είναι καφέ, το οποίο υπό συγκεκριμένες γωνίες ιριδίζει προς το πράσινο χρώμα, αναλόγως και της κατεύθυνσης του φωτός. Πολυάριθμα διάσπαρτα φωτεινά στίγματα διακοσμούν το σώμα και τα άκρα. Κατά κανόνα, δύο φαρδιές πλευροραχιαίες ανοιχτόχρωμες γραμμές διατρέχουν το σώμα, από το κεφάλι έως τη βάση της ουράς, ενώ μια μικρότερη γραμμή ή σειρά από στίγματα διατρέχει τη ράχη κεντρικά. Ο λαιμός των ενηλίκων είναι υπόλευκος, πορτοκαλί ή κοκκινωπός και λευκός/υπόλευκος στα ανήλικα άτομα. Τα νεαρά άτομα έχουν εντυπωσιακή ουρά έντονου τιρκουάζ χρώματος, το οποίο ατονεί προς το ξεθωριασμένο πράσινο όσο μεγαλώνουν σε ηλικία.

Φωτογραφίες είδους

(Σημαντικό: Ο χρωματισμός μπορεί να ποικίλει αρκετά μεταξύ των ατόμων του είδους, ή να διαφέρει μεταξύ των ανήλικων και των ενήλικων ζώων. Κάντε κλικ στις εικόνες για περισσότερες πληροφορίες).

Βιότοπος / Ενδιαίτημα

Απαντά συνήθως σε ξηρά, πετρώδη/βραχώδη μεσογειακά ενδιαιτήματα με χαμηλή βλάστηση, ενώ συχνά συναντάται και εντός οικισμών, σε ξερολιθιές και σε αρχαιολογικούς χώρους, συχνά σε μεγάλους αριθμούς.

 

Βιολογία / Συμπεριφορά

Ημερόβια σαύρα που δραστηριοποιείται σχεδόν όλο τον χρόνο, ακόμα και τον χειμώνα στις ζεστές ηλιόλουστες ημέρες. Αποφεύγει τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι. Σκαρφαλώνει επιδέξια σε βράχους, θάμνους, ξερολιθιές και κορμούς. Ζευγαρώνει την άνοιξη και το καλοκαίρι, ξεκινώντας συνήθως τον Απρίλιο, έως τα μέσα καλοκαιριού. Τα θηλυκά γεννούν 3-8 αυγά, συχνά δύο φορές το χρόνο. Όπως σχεδόν όλες οι σαύρες, έχει τη δυνατότητα να κόβει την ουρά κατά βούληση, όταν συλληφθεί από θηρευτή (αυτοτομία). Σε αυτή την περίπτωση η κομμένη ουρά ξεκινά να κινείται σπασμωδικά, κάτι που μπορεί να αποσπάσει την προσοχή του θηρευτή και να δώσει χρόνο στο ζώο να δραπετεύσει.

 

Διατροφή

Τρέφεται με όλων των ειδών τα ασπόνδυλα (μικρά γαστερόποδα, σκουλήκια, έντομα, αράχνες, κτλ.) σε μέγεθος που μπορεί να καταπιεί, αλλά και με μικρότερες σαύρες, όπως σαμιαμίδια και μικρότερα άτομα του είδους της.

 

Δηλητήριο / Τοξίνες

Δεν διαθέτει, όπως άλλωστε και όλες οι σαύρες της Ευρώπης. Εντελώς ακίνδυνο ερπετό.

 

Απειλές / Πιέσεις

Η υποβάθμιση και η καταστροφή των ενδιαιτημάτων λόγω οικιστικής, τουριστικής, βιομηχανικής και αγρο-κτηνοτροφικής ανάπτυξης ή ρύπανσης, οι δρόμοι, οι πυρκαγιές και οι αδέσποτες γάτες, είναι οι κύριες απειλές και πιέσεις του είδους.

 

Καθεστώς κινδύνου

Αξιολογείται ως είδος Χαμηλού Κινδύνου (LC) στην Κόκκινη Λίστα της IUCN (2024) και στον Κόκκινο Κατάλογο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας (2023).

 

Καθεστώς προστασίας

Προστατεύεται από:

α) τη Σύμβαση της Βέρνης (Παράρτημα II)

 

Βιβλιογραφικές αναφορές στο κείμενο

1. Bellati, A., Carranza, S., Garcia-Porta, J., Fasola, M., Sindaco, R. (2015): Cryptic diversity within the Anatololacerta species complex (Squamata: Lacertidae) in the Anatolian Peninsula: Evidence from a multi-locus approach. Molecular Phylogenetics and Evolution 82: 219–233.

2. Kalaentzis, K., Strachinis, I., Katsiyiannis, P., Oefinger, P. & Kazilas, C. (2018): New records and an updated list of the herpetofauna of Kastellorizo and the adjacent islet Psomi (Dodecanese, Greece). Herpetology Notes 11: 1009-1019.

3. Kornilios, P., & Thanou, E. (2016). Two additions to the herpetofauna of Kasos (Aegean Sea, Greece) and the role of human-mediated dispersals. Herpetological Review, 47(4), 633-635.

4. Stratakis, E., Lymberakis, P., Speybroeck, J. & Çiçek, K. (2024). Anatololacerta pelasgiana. The IUCN Red List of Threatened Species 2024: e.T200054655A204967155.

5. Bowles, P. & Stratakis, E. (2023). Anatololacerta pelasgiana. The Greek Red List of Threatened Species. Available at redlist.necca.gov.gr.


Κάλεσμα αρσενικών:


Καθεστώς Κινδύνου:


Καθεστώς Προστασίας:

Συγγενικά είδη:

Μέγιστο μήκος σώματος μέχρι την κλοάκη 7-8 cm, με ουρά διπλάσια σε μήκος. Το βασικό χρώμα είναι καφέ, σε σώμα και ουρά. Τα νεαρά άτομα και τα ενήλικα θηλυκά φέρουν άτονα ανοιχτόχρωμα στίγματα σε σώμα...
Μέγιστο μήκος σώματος έως 7,5 cm χωρίς την ουρά, η οποία έχει περίπου το διπλάσιο μήκος. Το σώμα της είναι σχετικά νωτοκοιλιακά πεπλατυσμένο. Το βασικό χρώμα της ράχης είναι ανοιχτό ή/και σκούρο καφέ, με...

Σχετικά Άρθρα:

Articles

Οικολόγοι που αμολάνε… φίδια!

Οικολόγοι που αμολάνε… φίδια!   Δεν υπάρχει ούτε ένας κάτοικος της χώρας μας σήμερα που να μην έχει ακούσει, έστω και μία φορά χαρακτηριστικά, ότι

Read More »
error: Content is protected !!