Αφρικανικός Χαμαιλέοντας

Chamaeleo africanus Laurenti, 1768

Άλλες Ονομασίες

Συνώνυμα

Triturus vulgaris schmidtleri

Tαξινόμηση

Ομοταξία: Ερπετά > Τάξη: Λεπιδωτά > Υπόταξη: Σαύρια > Οικογένεια: Chamaeleonidae > Γένος: Chamaeleo

Υποείδη στην Ελλάδα: Στην Ελλάδα απαντά το φερώνυμο υποείδος.

 

Εξάπλωση στην Ελλάδα

Δυτικές ακτές Πελοποννήσου. Το είδος πιθανότατα εισήχθη στη χώρα μας από την περιοχή της Αιγύπτου κατά τα ιστορικά χρόνια.

 

Περιγραφή

Ολικό μήκος έως και 45 cm (συνήθως λιγότερο) μαζί με την ουρά η οποία έχει μήκος περίπου όσο και του σώματος. Σώμα έντονα πλευρικά πεπλατυσμένο. Τα δάχτυλα και η ουρά του είναι τροποποιημένα για δενδρόβια ζωή και λειτουργούν ως συλληπτήρια όργανα που βοηθούν στην αναρρίχηση. Τα μάτια του κινούνται ανεξάρτητα έχοντας τη δυνατότητα να κοιτούν ταυτόχρονα προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Στο κεφάλι σχηματίζεται κάσκα. Έχει την δυνατότητα να προσαρμόζεται χρωματικά ανάλογα με το περιβάλλον, τη θερμοκρασία ή τις διαθέσεις του και τα χρώματα κυμαίνονται από πράσινο, γκρι, καφέ και μαύρο, με ή χωρίς σχέδια και κηλίδες χρώματος άσπρο, κίτρινο, πράσινο, καφέ και μαύρο. Διαθέτει πολύ μεγάλη συλληπτήρια και κολλώδη γλώσσα την οποία εκτινάσσει για να συλλάβει τη λεία του.

Φωτογραφίες είδους

(Σημαντικό: Ο χρωματισμός μπορεί να ποικίλει αρκετά μεταξύ των ατόμων του είδους, ή να διαφέρει μεταξύ των ανήλικων και των ενήλικων ζώων. Κάντε κλικ στις εικόνες για περισσότερες πληροφορίες).

Βιότοπος / Ενδιαίτημα

Ξηρές περιοχές με πυκνή βλάστηση και μαλακό αμμώδες έδαφος, κυρίως σε παράκτιες περιοχές.

 

Βιολογία / Συμπεριφορά

Πολύ ντροπαλό είδος με κρυπτική συμπεριφορά, αποκλειστικά ημερόβιο. Κινείται προσεκτικά και αργά εντός της πυκνής βλάστησης, συχνά με μπρος-πίσω κινήσεις που θυμίζουν την κίνηση κλαδιών και φύλλων στον άνεμο. Κατεβαίνει στο έδαφος μόνο αν δεν υπάρχει υπέργεια σύνδεση με βλάστηση προς την κατεύθυνση που θέλει να κινηθεί ή για να γεννήσουν τα αυγά τους τα θηλυκά. Μοναχικά ζώα που συχνά μάχονται για την επικράτεια. Η αναπαραγωγική περίοδος λαμβάνει χώρα από μέσα καλοκαιριού μέχρι αρχές φθινοπώρου. Τα θηλυκά γεννούν έως 90 αυγά (συνήθως πολύ λιγότερα) τα οποία εναποθέτουν σε στοές που σκάβουν σε μαλακό χώμα ή άμμο. Δεν ζει περισσότερο από τρία χρόνια συνολικά.

 

Διατροφή

Τρέφεται κυρίως με έντομα, αλλά και με άλλα ασπόνδυλα κάθε είδους στο κατάλληλο μέγεθος.

 

Δηλητήριο / Τοξίνες

Δεν διαθέτει, όπως άλλωστε και όλες οι σαύρες της Ευρώπης. Εντελώς ακίνδυνο ερπετό.

 

Απειλές / Πιέσεις

Η υποβάθμιση και η καταστροφή των ενδιαιτημάτων λόγω οικιστικής και κυρίως τουριστικής ανάπτυξης, οι δρόμοι, οι πυρκαγιές, τα αδέσποτα ζώα και η παράνομη συλλογή, είναι οι κύριες απειλές και πιέσεις του είδους.

 

Καθεστώς κινδύνου

Δεν έχει αξιολογηθεί στην Κόκκινη Λίστα της IUCN όσον αφορά τον ευρωπαϊκό (ελληνικό) πληθυσμό. Αξιολογείται ως είδος Χαμηλού Κινδύνου (LC) στην Κόκκινη Λίστα της IUCN (2014) σε παγκόσμιο επίπεδο και ως είδος Κινδυνεύον (EN) στον Κόκκινο Κατάλογο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας (2023).

 

Καθεστώς προστασίας

Προστατεύεται από:

α) τη Σύμβαση της Βέρνης (Παράρτημα III)

β) τη Σύμβαση CITES (Παράρτημα II)

 

Βιβλιογραφικές αναφορές στο κείμενο

1. Wilms, T., Wagner, P., Chirio, L., Böhme, W., Lymberakis, P. & Baha El Din, S. (2014). Chamaeleo africanus. The IUCN Red List of Threatened Species 2014: e.T157273A747133. 

2. Dimaki, M. (2023). Chamaeleo africanus. The Greek Red List of Threatened Species. Available at redlist.necca.gov.gr.


Κάλεσμα αρσενικών:


Καθεστώς Κινδύνου:


Καθεστώς Προστασίας:

Σχετικά Άρθρα:

Articles

Οικολόγοι που αμολάνε… φίδια!

Οικολόγοι που αμολάνε… φίδια!   Δεν υπάρχει ούτε ένας κάτοικος της χώρας μας σήμερα που να μην έχει ακούσει, έστω και μία φορά χαρακτηριστικά, ότι

Read More »
error: Content is protected !!