
Πώς να ξεχωρίζεις τις οχιές από τα ακίνδυνα φίδια της Ελλάδας
Πώς να ξεχωρίζεις τις οχιές από τα ακίνδυνα φίδια της Ελλάδας Στην Ελλάδα υπάρχουν συνολικά 23 είδη φιδιών και 6 είδη άποδων σαυρών που
Άλλες Ονομασίες
Αμμόσαυρα
Συνώνυμα
Triturus vulgaris schmidtleri
Tαξινόμηση
Ομοταξία: Ερπετά > Τάξη: Λεπιδωτά > Υπόταξη: Σαύρια > Οικογένεια: Lacertidae > Γένος: Lacerta
Υποείδη στην Ελλάδα: Lacerta agilis bosnica, Schreiber, 1912.
Εξάπλωση στην Ελλάδα
Όρη Βαρνούντας, Γράμμος, Λάκμος και Οροσειρά Ροδόπης.
Περιγραφή
Ολικό μήκος σώματος έως και 11 cm και ουράς έως 14 cm. Εύρωστα και κοντόχοντρα σώμα και κεφάλι. Άκρα σχετικά κοντά. Φέρει δύο φαρδιές καστανόχρωμες ή γκρίζες πλευροραχιαίες γραμμες και μία φωτεινή λεπτή γραμμή κεντρικά, κατά μήκος της ράχης, από το κεφάλι έως και τη βάση της ουράς. Μεταξύ των πλευροραχιαίων και της κεντρικής γραμμής σχηματίζονται σχεδόν τετραγωνισμένες σκούρες καφέ κηλίδες σε φόντο ανοιχτού καφέ χρώματος. Τις πλευρές διακοσμούν σκούρες κηλίδες, συχνά με λευκά στίγματα κεντρικά. Τα ανήλικα εμφανίζουν αμυδρές γραμμώσεις και σκούρες κηλίδες με λευκά στίγματα στο κέντρο. Φυλετικός διμορφισμός: Τα αρσενικά έχουν πράσινες πλευρές, πρόσωπο, κάτω γνάθο, λαιμό και μπροστινά άκρα, ενώ τα θηλυκά έχουν καστανό, ανοιχτό καφετί χρώμα στις αντίστοιχες περιοχές – το πράσινο χρώμα απουσιάζει. Επίσης, τα αρσενικά έχουν αναλογικά μεγαλύτερο κεφάλι από τα θηλυκά, όπως ισχύει σχεδόν σε όλες τις σαύρες.
Βιότοπος / Ενδιαίτημα
Στην Ελλάδα εντοπίζεται μόνο σε μεγάλα υψόμετρα, σε (υπο)αλπικά λιβάδια και στα δάση της οροσειράς της Ροδόπης. Από τα 1500 μέτρα υψόμετρο (οροσειρά Ροδόπης), έως τα 2400 (Γράμμος).
Βιολογία / Συμπεριφορά
Ημερόβια και σχεδόν αποκλειστικά εδαφόβια σαύρα. Πολύ πιο αργοκίνητη από τις συγγενικές της, κάτ που διευκολύνει την παρατήρησή της στις περιοχές που απαντά. Δραστηριοποιείται την άνοιξη με το λιώσιμο του χιονιού και πέφτει σε λήθαργο συνήθως τον Νοέμβριο. Τα αρσενικά κρατούν μικρές επικράτειες που τις διεκδικούν με μεταξύ τους μάχες. Το ζευγάρωμα ξεκινά την άνοιξη και κρατά έως τις αρχές καλοκαιριού. Τα θηλυκά γεννούν 4-20 αυγά στις αρχές καλοκαιριού τα οποία εκκολάπτονται μέσα στο καλοκαίρι. Ωριμάζει σεξουαλικά μετά το τρίτο έτος της ηλικίας της και μπορεί να φτάσει τα 12 χρόνια ζωής συνολικά, συνήθως όμως δεν ξεπερνά τα 6.
Διατροφή
Τρέφεται με όλων των ειδών τα ασπόνδυλα (μικρά γαστερόποδα, σκουλήκια, έντομα, αράχνες, κτλ.) σε μέγεθος που μπορεί να καταπιεί, ενίοτε και με μικρότερες σαύρες, κυρίως όμως με ορθόπτερα και σκαθάρια.
Δηλητήριο / Τοξίνες
Δεν διαθέτει, όπως άλλωστε και όλες οι σαύρες της Ευρώπης. Εντελώς ακίνδυνο ερπετό.
Απειλές / Πιέσεις
Η υποβάθμιση και η καταστροφή των ενδιαιτημάτων λόγω τουριστικής, βιομηχανικής και αγρο-κτηνοτροφικής ανάπτυξης και οι δρόμοι, είναι οι κύριες απειλές και πιέσεις και πιέσεις του είδους.
Καθεστώς κινδύνου
Αξιολογείται ως είδος Χαμηλού Κινδύνου (LC) σε ευρωπαϊκό επίπεδο στην Κόκκινη Λίστα της IUCN (2024) και στον Κόκκινο Κατάλογο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας (2023).
Καθεστώς προστασίας
Προστατεύεται από:
α) την Κοινοτική Οδηγία 92/43/ΕΟΚ (Παράρτημα IV)
β) τη Σύμβαση της Βέρνης (Παράρτημα II)
Βιβλιογραφικές αναφορές στο κείμενο
1. Bowles, P. (2024). Lacerta agilis (Europe assessment). The IUCN Red List of Threatened Species 2024: e.T157288A207994671.
2. Sagonas, Κ. & Strachinis, Ι. (2023). Lacerta agilis. The Greek Red List of Threatened Species. Available at redlist.necca.gov.gr.
Πώς να ξεχωρίζεις τις οχιές από τα ακίνδυνα φίδια της Ελλάδας Στην Ελλάδα υπάρχουν συνολικά 23 είδη φιδιών και 6 είδη άποδων σαυρών που
Μην αιχμαλωτίζεις χελώνες από τη φύση! Οι χελώνες είναι για τους περισσότερους τα πιο συμπαθητικά ερπετά. Αυτή η φιλική τους όψη όμως, σε συνδυασμό
Ποια τα δηλητηριώδη ερπετά στην Ελλάδα; Στην Ελλάδα μπορεί κανείς να συναντήσει περισσότερα από 70 είδη ερπετών! Από αυτά, μόνο 7 είναι δηλητηριώδη και
Οικολόγοι που αμολάνε… φίδια! Δεν υπάρχει ούτε ένας κάτοικος της χώρας μας σήμερα που να μην έχει ακούσει, έστω και μία φορά χαρακτηριστικά, ότι
Πώς να κρατήσω τα φίδια μακριά από το σπίτι; Παρ’ όλο που τα περισσότερα φίδια στη χώρα μας είναι ακίνδυνα, οι περισσότεροι άνθρωποι λόγω
Δάγκωμα φιδιού – Πρόληψη και Πρώτες Βοήθειες Συμπτώματα Τα πρώτα συμπτώματα μετά από ένα δηλητηριώδες δάγκωμα είναι έντονος πόνος και οίδημα (πρήξιμο) στο σημείο