Βιότοπος / Ενδιαίτημα

Κυρίως σε σχετικά ξηρές, βραχώδεις περιοχές (αλλά συχνά και κοντά σε υγρότοπους) παρουσία βράχων, πετρών ή/και παλιών δέντρων (κυρίως ελαιόδεντρων), όπως φρυγανικές εκτάσεις, μακκί, καλλιέργειες με πετρότοιχους, ακόμα και σε οικιστικό περιβάλλον και σε πόλεις.

Βιολογία / Συμπεριφορά

Δραστηριοποιείται τόσο την ημέρα όσο και τη νύχτα (ανάλογα και τις θερμοκρασίες: αποφεύγει την πολλή ζέστη). Συχνά παρτηρείται να λιάζεται επάνω σε βράχους, πέτρες, πετρότοιχους, δέντρα και τοίχους κτηρίων, κυρίως το πρωί και κατά το ηλιοβασίλεμα. Τη νύχτα είναι πιο δραστήριο και κινείται περισσότερο κυνηγώντας τη λεία του. Αναρριχάται επιδέξια σε όλες τις αδρές επιφάνειες, όπως άλλωστε όλα τα γκέκο. Δραστηριοποιείται κυρίως από την άνοιξη έως και το φθινόπωρο, όμως μπορεί να παρατηρηθεί να λιάζεται τις ζεστές ηλιόλουστες ημέρες του χειμώνα. Η αναπαραγωγή ξεκινά τον Μάιο και τα θηλυκά γεννούν 1-2 μικρά αυγά μέσα σε σχισμές και κάτω από πέτρες, αρκετές φορές μέσα σε μια χρονιά. Συχνά αρκετά θηλυκά αποθέτουν τα αυγά τους στο ίδιο σημείο. Επικοινωνεί με μια μικρή γκάμα από ήχους. Έχει τη δυνατότητα να κόβει την ουρά κατά βούληση, όταν συλληφθεί από θηρευτή (αυτοτομία). Σε αυτή την περίπτωση η κομμένη ουρά ξεκινά να κινείται σπασμωδικά, κάτι που μπορεί να αποσπάσει την προσοχή του θηρευτή και να δώσει χρόνο στο ζώο να δραπετεύσει. Πολύ εύθραυστο ζώο. Ενηλικιώνεται στα 2-3 χρόνια της ηλικίας του και μπορεί να ζήσει έως 9 χρόνια.

Διατροφή

Τρέφεται με μικρά ασπόνδυλα, κυρίως έντομα και αράχνες.

Δηλητήριο / Τοξίνες

Δεν διαθέτει, όπως άλλωστε και όλες οι σαύρες της Ευρώπης. Εντελώς ακίνδυνο ερπετό.

Μύθοι για το είδος

Σε κάποιες περιοχές πιστεύεται λανθασμένα πως είναι δηλητηριώδες ζώο και ότι αν πέσει μέσα σε τροφή κινδυνεύει αυτός που θα την καταναλώσει. Πρόκειται φυσικά για εντελώς ακίνδυνο ζώο.

Απειλές / Πιέσεις

Η υποβάθμιση και η καταστροφή των ενδιαιτημάτων του, οι δρόμοι, οι πυρκαγιές, οι αδέσποτες γάτες και η εσκεμμένη θανάτωση, είναι οι κύριες απειλές και πιέσεις του είδους. 

Καθεστώς κινδύνου

Αξιολογείται ως είδος Χαμηλού Κινδύνου (LC) στην Κόκκινη Λίστα της IUCN (2024) και στον Κόκκινο Κατάλογο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας (2023).

Καθεστώς προστασίας

Προστατεύεται από:

α) την Κοινοτική Οδηγία 92/43/ΕΟΚ (Παράρτημα IV)

β) το Προεδρικό Διάταγμα υπ’αρ. 67 (ΦΕΚ 23/Α/30-1-81, Πίνακας Β’)

γ) τη Σύμβαση της Βέρνης (Παράρτημα II)

Βιβλιογραφικές αναφορές στο κείμενο

1. Kotsakiozi, P., Jablonski, D., Ilgaz, C., Kumlutas, Y., Avci, A., Meiri, S., Itescu, Y., Kukushkin, O., Gvoždík, V., Scillitani, G., Roussos, S., Jandzik, D., Kasapidis,.P., Lymberakis, P., Poulakakis, N. (2018). Multilocus phylogeny and coalescent species delimitation in Kotschy’s gecko, Mediodactylus kotschyi: hidden diversity and cryptic species. Molecular Phylogenetics and Evolution, 125: 177–187.

2. Bowles, P. (2024). Mediodactylus danilewskii (Europe assessment). The IUCN Red List of Threatened Species 2024: e.T204784407A207996302.

3. Deimezis-Tsikoutas, A. (2023). Mediodactylus danilewskii. The Greek Red List of Threatened Species. Available at redlist.necca.gov.gr.