Λεβεντόσαυρα

Podarcis levendis Lymberakis, Poulakakis, Kaliontzopoulou, Valakos, Mylonas, 2008

Άλλες Ονομασίες

Συνώνυμα

Triturus vulgaris schmidtleri

Tαξινόμηση

Ομοταξαξία: Ερπετά > Τάξη: Λεπιδωτά > Υπόταξη: Σαύρια > Οικογένεια: Lacertidae > Γένος: Podarcis

Πρόσφατες ταξινομικές αλλαγές: Μόλις το 2008 περιγράφηκε ως είδος από Έλληνες επιστήμονες, ενώ μέχρι τότε οι δύο πληθυσμοί των νησίδων θεωρούνταν ότι ανήκουν στο είδος Podarcis erhardii (Lymberakis et al. 2008).

Υποείδη: Μονοτυπικό (χωρίς υποείδη).

 

Εξάπλωση στην Ελλάδα

Ενδημικό είδος. Βραχονησίδες Πορί (Πρασονήσι) και Λαγούβαρδος (Β των Αντικυθήρων).

 

Περιγραφή

Έχει στιβαρό σώμα, χοντρό λαιμό και μεγάλο κεφάλι. Μέγιστο μήκος σώματος έως περίπου 8 cm, με την ουρά να έχει περίπου το διπλάσιο μήκος. Παρουσιάζει φυλετικό διμορφισμό: Τα αρσενικά είναι μεγαλύτερα από τα θηλυκά στο μέγιστό τους μέγεθος , με μεγαλύτερο αναλογικά κεφάλι και στενότερο σώμα. Στην περίοδο αναπαραγωγής τα αρσενικά συνήθως έχουν πράσινο ιριδίζον χρώμα στο πρώτο μισό της ράχης (το πράσινο μπορεί και να απουσιάζει σε κάποια άτομα), καφέ χρώμα στο πίσω μισό της ράχης, στις πλευρές στα άκρα και στο κεφάλι, πορτοκαλί χρώμα στην ουρά (κυρίως πλευρικά της ουράς) και ενίοτε στην κοιλιά και στο κάτω μέρος των πίσω άκρων, γαλάζιες-μπλε κηλίδες στις πλευρές στο σημείο επάνω από τα μπροστινά άκρα και γαλάζιες-μπλε φολίδες σε σειρά στις άκρες της κοιλιάς (στο κάτω μέρος των πλευρών). Τα θηλυκά έχουν καφέ ράχη πιο ανοιχτού τόνου από αυτό των πλευρών και στερούνται πράσινου και μπλε χρώματος. Ενίοτε, τα θηλυκά και τα νεαρά αρσενικά μπορεί να φέρουν δύο φωτεινές πλευροραχιαίες γραμμές. Και στα δύο φύλα δύο παράλληλες σειρές από μαύρα στίγματα/κηλίδες διατρέχουν τη ράχη από τη βάση του κεφαλιού έως τη βάση της ουράς. Και στα δύο φύλα, επίσης, ο λαιμός και η κάτω γνάθος είναι γκρί-υπόλευκου χρώματος. Στις πλευρές και στα άκρα εμφανίζονται ανοιχτόχρωμες αμυδρές κηλίδες.

Φωτογραφίες είδους

(Σημαντικό: Ο χρωματισμός μπορεί να ποικίλει αρκετά μεταξύ των ατόμων του είδους, ή να διαφέρει μεταξύ των ανήλικων και των ενήλικων ζώων. Κάντε κλικ στις εικόνες για περισσότερες πληροφορίες).

Βιότοπος / Ενδιαίτημα

Φρυγανικές εκτάσεις με διάσπαρτες πέτρες και βράχους.

 

Βιολογία / Συμπεριφορά

Ημερόβια σαύρα που πιθανότατα δραστηριοποιείται σχεδόν όλο τον χρόνο, όταν οι καιρικές συνθήκες δεν είναι ακραίες και οι θερμοκρασίες πολύ χαμηλές. Αποφεύγει τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες των καλοκαιρινών μεσημεριών. Λιάζεται συχνά σε πέτρες και σε θάμνους και αποσύρεται στη βλάστηση μόλις αντιληφθεί κίνδυνο. Φαίνεται πως τα αρσενικά κρατούν μικρές επικράτειες και κυνηγούν όποιο άλλο αρσενικό εισβάλλει, δίνοντας κάποιες φορές μάχες μεταξύ τους. Ζευγαρώνει την άνοιξη. Ελάχιστα είναι γνωστά για την οικολογία του είδους έως σήμερα.

 

Διατροφή

Τρέφεται με όλων των ειδών τα ασπόνδυλα (μικρά γαστερόποδα, σκουλήκια, έντομα, αράχνες, κτλ.) σε μέγεθος που μπορεί να καταπιεί.

 

Δηλητήριο / Τοξίνες

Δεν διαθέτει, όπως άλλωστε και όλες οι σαύρες της Ευρώπης. Εντελώς ακίνδυνο ερπετό.

 

Απειλές / Πιέσεις

Δεν φαίνεται να αντιμετωπίζει κάποιες σοβαρές πιέσεις προς το παρόν, αν και παλιότερα έχουν γίνει προσπάθειες εισαγωγής κουνελιών στο νησί που θα οδηγούσαν σε διάβρωση του εδάφους. Λόγω της πολύ μικρής έκτασης των νησιών στα οποία διαβιεί, το είδος θα μπορούσε άμεσα να απειληθεί σοβαρά από εισαγωγή θηρευτών, ξενικών ειδών και κυνηγετικών θηραμάτων, όπως γάτες, κουνέλια, φασιανούς, κτλ., από την εισαγωγή κατσικών, αίγαγρων, γουρουνιών ή άλλων Αρτιοδάκτυλων, τα οποία θα αλλοίωναν επικίνδυνα τον βιότοπο μέσω της βόσκησης, επίσης από τη συλλογή, από φωτιές και γενικώς από οποιαδήποτε ανθρώπινη παρέμβαση.

 

Καθεστώς κινδύνου

Αξιολογείται ως είδος Τρωτό (VU) στην Κόκκινη Λίστα της IUCN (2024) και στον Κόκκινο Κατάλογο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας (2023).

 

Καθεστώς προστασίας

Προστατεύεται από:

α) την Κοινοτική Οδηγία 92/43/ΕΟΚ (Παράρτημα IV)

β) το Προεδρικό Διάταγμα υπ’αρ. 67 (ΦΕΚ 23/Α/30-1-81, Πίνακας Β’)

γ) τη Σύμβαση της Βέρνης (Παράρτημα II)

 

Βιβλιογραφικές αναφορές στο κείμενο

1. Lymberakis, P., Poulakakis, N., Kaliontzopoulou, A., Valakos, E. & Mylonas, M. (2008). Two new species of Podarcis (Squamata; Lacertidae) from Greece. Systematics and Biodiversity 6(3): 307–318.

2. Bowles, P. & Spaneli, V. (2024). Podarcis levendis. The IUCN Red List of Threatened Species 2024: e.T157290A207654693.


Κάλεσμα αρσενικών:


Καθεστώς Κινδύνου:


Καθεστώς Προστασίας:

Συγγενικά είδη:

Σχετικά πρόσφατα ανακαλύφθηκε η παρουσία του είδους στην πρωτεύουσα (Spilani et al. 2018). Μικρή σαύρα που μοιάζει με τη Τοιχόσαυρα και την Αιγαιόσαυρα. Μοριακές αναλύσεις υποδεικνύουν την Ιβηρική...
Μέγιστο μήκος σώματος έως 8 cm, με ουρά να φτάνει περίπου το διπλάσιο μήκος. Τα αρσενικά μεγαλύτερα από τα θηλυκά στο μέγιστό τους μέγεθος , με πιο λεπτό σώμα και μεγαλύτερο κεφάλι αναλογικά. Τυπικά...
Το είδος εξαπλώνεται στην ιταλική χερσόνησο, σε Σικελία, Σαρδηνία, Κορσική και ακτές Αδριατικής, καθώς και σε αρκετές άλλες περιοχές ανά τον κόσμο όπου έχει εισαχθεί. Η παρουσία του είδους στη χώρα μας...
Μέγιστο μήκος σώματος έως 8,5 cm, με ουρά που φτάνει στο διπλάσιο περίπου μήκος. Τα αρσενικά γίνονται πιο μεγάλα από τα θηλυκά, με πολύ μεγαλύτερο κεφάλι. Τόσο τα ανήλικα και των δύο φύλων, όσο και...
Μέγιστο μήκος σώματος έως 8,5 cm, με ουρά που φτάνει στο διπλάσιο περίπου μήκος. Τα αρσενικά γίνονται πιο μεγάλα από τα θηλυκά, με πολύ μεγαλύτερο κεφάλι και έχουν μεγάλη χρωματική...
Μέγιστο μήκος σώματος έως 7,5 cm και ουρά με περίπου το διπλάσιο μήκος. Βασικό χρώμα καφέ, ανοιχτό στη ράχη και πιο σκούρο στις πλευρές. Το χρώμα μπορεί να ιριδίζει προς το πράσινο υπό συγκεκριμένες οπτικές...
Μέγιστο μήκος σώματος έως και 7,5 cm (συνήθως μικρότερο), με ουρά περίπου διπλάσια του σώματος. Παρουσιάζει έντονο φυλετικό διμορφισμό: Τα θηλυκά έχουν βασικό χρώμα καφέ, σκουρότερο στις πλευρές από...
Μέγιστο μήκος σώματος έως 8 cm, με ουρά να φτάνει περίπου το διπλάσιο μήκος. Τα αρσενικά μεγαλύτερα από τα θηλυκά στο μέγιστό τους μέγεθος...
Μέγιστο μήκος έως και 7 cm, χωρίς την ουρά η οποία είναι περίπου διπλάσια του σώματος. Σε κάποιους νησιωτικούς πληθυσμούς ενδεχομένως το Μέγιστο μήκος να είναι μεγαλύτερο. Στους ηπειρωτικούς πληθυσμούς...
Μέγιστο μήκος σώματος έως 6 cm, με ουρά να φτάνει περίπου το διπλάσιο μήκος. Οι πληθυσμοί ορισμένων νησίδων παρουσιάζουν «γιγαντισμό» και εκεί το μέγιστο μήκος σώματος μπορεί...

Σχετικά Άρθρα:

Articles

Οικολόγοι που αμολάνε… φίδια!

Οικολόγοι που αμολάνε… φίδια!   Δεν υπάρχει ούτε ένας κάτοικος της χώρας μας σήμερα που να μην έχει ακούσει, έστω και μία φορά χαρακτηριστικά, ότι

Read More »
error: Content is protected !!