
Ποια τα δηλητηριώδη ερπετά στην Ελλάδα & πόσο επικίνδυνα είναι;
Ποια τα δηλητηριώδη ερπετά στην Ελλάδα; Στην Ελλάδα μπορεί κανείς να συναντήσει περισσότερα από 70 είδη ερπετών! Από αυτά, μόνο 7 είναι δηλητηριώδη και
Άλλες Ονομασίες
Ρυακοβάτραχος, Ελληνοβάτραχος, Ελληνικός Βάτραχος
Συνώνυμα
Triturus vulgaris schmidtleri
Tαξινόμηση
Ομοταξία: Αμφίβια > Τάξη: Άνουρα > Οικογένεια: Ranidae > Γένος: Rana
Υποείδη στην Ελλάδα: Μονοτυπικό (χωρίς υποείδη).
Εξάπλωση στην Ελλάδα
Ηπειρωτική Ελλάδα, Πελοπόννησος, Εύβοια, Θάσος.
Περιγραφή
Ολικό μήκος έως 9 cm, συνήθως μικρότερο. Αρκετά μεγάλη ποικιλομορφία σε γήινα χρώματα στον ραχιαίο χρωματισμό, από μπεζ, καφέ, σκούρο γκρι, σταχτί, ακόμα και κόκκινο, με ή χωρίς ανοιχτά ή σκούρα σχέδια. Συνήθως φέρει σκούρες μπάρες στα άκρα. Ενίοτε φέρει δυσδιάκριτο σχέδιο σε σχήμα Λ στη ράχη. Ρύγχος κοντό και στρογγυλεμένο. Μία σκούρη καφέ ταινία ενώνει το μάτι με την άκρη του στόματος. Τυμπανική μεμβράνη δυσδιάκριτη και σε διάμετρο εμφανώς μικρότερη από αυτή του ματιού. Η πλευροραχιαία πτυχή είναι άτονη και συνήθως διακοπτόμενη. Ο λαιμός έχει σχέδια σκούρου καφέ χρώματος και μια λευκή γραμμή διατρέχει τον λαιμό κεντρικά. Πιο πλαδαρό και πλατύ σώμα από του Ευκίνητου Βάτραχου. Δεν έχει φωνητικό σάκο.
Βιότοπος / Ενδιαίτημα
Προτιμά δάση και αλπικά λιβάδια που διατρέχονται από ρέματα ή ποτάμια. Παραδόξως στην Πελοπόννησο ξεκινά να απαντά από χαμηλότερα υψόμετρα (από 50 μέτρα) σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα. Φτάνει έως και τα 1900 μέτρα υψόμετρο (π.χ. όρος Βόρας).
Βιολογία / Συμπεριφορά
Ζει πάντα κοντά σε φρέσκο, ελαφρώς τρεχούμενο νερό ή ορεινά ποτάμια. Συνήθως ξεκουράζεται επάνω σε πέτρες και κορμούς μέσα και δίπλα σε ρεματιές και πηδάει αμέσως μέσα στο νερό όταν νιώσει απειλή. Η περίοδος της αναπαραγωγής ξεκινά νωρίς, ανάλογα και με το υψόμετρο και τις κλιματικές συνθήκες κάθε έτους. Στην αναπαραγωγική περίοδο τα αρσενικά μπαίνουν στο νερό και κοάζουν με ένα πολύ χαμηλό σε ένταση κοασμό, για να προσελκύσουν τα θηλυκά για ζευγάρωμα. Αγκαλιάζουν τα θηλυκά και γονιμοποιούν τα αυγά τους καθώς αυτά εξέρχονται από την κλοάκη του θηλυκού μέσα στο νερό. Τα θηλυκά γεννούν μερικές μικρές σχετικά συστάδες που περιέχουν έως και 500 αυγά κολλημένα σε σχήμα μπάλας. Συνολικά μπορεί να γεννήσουν έως και 2000 αυγά. Μπορεί να ζήσει έως 10 χρόνια. Αν αρπαχτεί μπορεί να πάρει αμυντική στάση κατεβάζοντας το κεφάλι κάτω και καλύπτοντας τα μάτια με τα μπροστινά άκρα (Jablonski et al. 2019).
Διατροφή
Τρέφεται με όλων των ειδών τα ασπόνδυλα (μικρά γαστερόποδα, σκουλήκια, έντομα, κτλ.) σε μέγεθος που μπορεί να καταπιεί.
Δηλητήριο / Τοξίνες
Δεν διαθέτει.
Απειλές / Πιέσεις
Υποβάθμιση και καταστροφή των βιοτόπων του είδους λόγω οικιστικής, τουριστικής, βιομηχανικής και αγρο-κτηνοτροφικής ανάπτυξης, ρύπανση ή/και αποξήρανση των επιφανειακών υδάτων που χρησιμοποιούνται ως θέσεις αναπαραγωγής, κλιματική αλλαγή, ξενικά παθογόνα, δρόμοι και αδέσποτες γάτες και σκύλοι, είναι οι κύριες απειλές και πιέσεις του είδους.
Καθεστώς κινδύνου
Αξιολογείται ως είδος Χαμηλού Κινδύνου (LC) στην Κόκκινη Λίστα της IUCN (2024) και στο Κόκκινο Κατάλογο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας (2023).
Καθεστώς προστασίας
Προστατεύεται από:
α) την Κοινοτική Οδηγία 92/43/ΕΟΚ (Παράρτημα IV)
β) το Προεδρικό Διάταγμα υπ’αρ.67 (ΦΕΚ 23/Α/30-1-81, Πίνακας Β’)
γ) τη Σύμβαση της Βέρνης (Παράρτημα III)
Βιβλιογραφικές αναφορές στο κείμενο
1. Jablonski, D., Tzoras, E., Drakopoulos, P. (2019). Defensive behaviour in Rana graeca. The Herpetological Bulletin 147: 19-20.
2. Crnobrnja-Isailović, J., Jablonski, D. & Lymberakis, P. (2024). Rana graeca. The IUCN Red List of Threatened Species 2024: e.T58605A229005415.
3. Toli, E.A. (2023). Rana graeca. The Greek Red List of Threatened Species. Available at redlist.necca.gov.gr.
Ποια τα δηλητηριώδη ερπετά στην Ελλάδα; Στην Ελλάδα μπορεί κανείς να συναντήσει περισσότερα από 70 είδη ερπετών! Από αυτά, μόνο 7 είναι δηλητηριώδη και
Πόσο ωφέλιμα είναι τα ερπετά και τα αμφίβια για τον άνθρωπο; Συχνά τίθεται το ερώτημα του πόσο ωφέλιμο για εμάς μπορεί να είναι ένα