Βουνοβάτραχος

Rana temporaria Linnaeus, 1758

Άλλες Ονομασίες

Κοινός Eυρωπαϊκός Bάτραχος

Συνώνυμα

Triturus vulgaris schmidtleri

Tαξινόμηση

Ομοταξία: Αμφίβια > Τάξη: Άνουρα > Οικογένεια: Ranidae > Γένος: Rana

Υποείδη στην Ελλάδα: Φερώνυμο υποείδος (Rana temporaria temporaria Linnaeus, 1758).

 

Εξάπλωση στην Ελλάδα

Βουνά Ροδόπης, πιθανότατα και στο βόρειο τμήμα Νομού Έβρου.

 

Περιγραφή

Ολικό μήκος έως και 11 cm, συνήθως μικρότερο. Βασικό χρώμα ανοιχτό καφέ (χρώμα πεσμένου φύλλου), συνήθως με μαύρες/σκούρο καφέ κηλίδες και μπάρες στα πίσω άκρα. Ενίοτε φέρει δυσδιάκριτο σχέδιο σε σχήμα Λ στη ράχη. Ρύγχος σχετικά κοντό, γαμψό και ογκώδες. Μία σκούρη καφέ ταινία ενώνει το μάτι με την άκρη του στόματος. Τυμπανική μεμβράνη ευδιάκριτη σε διάμετρο λίγο μικρότερη από αυτή του ματιού. Η πλευροραχιαία πτυχή είναι σχετικά άτονη και συχνά διακοπτόμενη. Ενίοτε περιγράφεται από μαύρο χρώμα. Πιο πλαδαρό και πλατύ σώμα από του Ευκίνητου Βάτραχου που παραπέμπει σε φρύνο. Φυλετικός διμορφισμός έντονος: Ο λαιμός των θηλυκών έχει σχέδια σκούρου καφέ χρώματος και μια λευκή γραμμή διατρέχει τον λαιμό κεντρικά, όμοιος με αυτόν του Ελληνικού Βάτραχου, ενώ τα αρσενικά έχουν λαιμό χωρίς σχέδια. Τα αρσενικά έχουν ελαφρώς πιο μακρόστενο ρύγχος και πιο ογκώδεις πήχεις. Κατά την περίοδο αναπαραγωγής τα αρσενικά παίρνουν γαλαζωπό χρώμα σε όλο το σώμα, συνήθως με κοκκινωπές λεπτομέρειες (π.χ. κοκκινωπές πλευροραχιαίες πτυχές) και ενίοτε με μαύρα στίγματα στη ράχη, ενώ τα θηλυκά αποκτούν έντονο κοκκινωπό χρώμα με πρασινο-κίτρινη κοιλιά και βουβωνική περιοχή και μωβ νηκτικές μεμβράνες. Τα αρσενικά επίσης αναπτύσσουν σκούρους συζευκτικούς τύλους στα δάχτυλα. Τα θηλυκά εμφανίζουν μικρά φύματα σαν φυσαλίδες στην κροταφική περιοχή, γύρω από- και πάνω στις τυμπανικές μεμβράνες και κάτω από τα μάτια.

Φωτογραφίες είδους

(Σημαντικό: Ο χρωματισμός μπορεί να ποικίλει αρκετά μεταξύ των ατόμων του είδους, ή να διαφέρει μεταξύ των ανήλικων και των ενήλικων ζώων. Κάντε κλικ στις εικόνες για περισσότερες πληροφορίες).

Βιότοπος / Ενδιαίτημα

Στην Ελλάδα απαντά μόνο σε δάση και λιβάδια της Οροσειράς Ροδόπης από τα 1200 μέτρα υψόμετρο και πάνω, σε υγρές περιοχές με τρεχούμενο ή στάσιμο νερό.

 

Βιολογία / Συμπεριφορά

Δραστηριοποιείται ακόμα και σε αρκετά χαμηλότερες θερμοκρασίες από άλλους βατράχους της χώρας, τόσο την ημέρα όσο και τη νύχτα. Είναι κυρίως χερσαίος βάτραχος που κινείται και μακριά από το νερό, ενώ θα μπει στο νερό μόνο για να ζευγαρώσει ή να ξεφύγει από θηρευτές. Η αναπαραγωγή ξεκινά αμέσως μόλις λιώσουν τα πρώτα χιόνια και χαρακτηρίζεται ως «εκρηκτική», καθώς τα ενήλικα μεταναστεύουν μαζικά προς τις θέσεις αναπαραγωγής και συνήθως σχηματίζουν μεγάλες συγκεντρώσεις, ενώ η αναπαραγωγή κρατάει μόνο για ένα μικρό χρονικό διάστημα, ελάχιστων εβδομάδων (συνήθως 1-2). Τα αρσενικά καλούν με τον σχετικά δυνατό κοασμό τους τα θηλυκά στο νερό. Αγκαλιάζουν τα θηλυκά και γονιμοποιούν τα αυγά τους καθώς αυτά εξέρχονται από την κλοάκη του θηλυκού μέσα στο νερό. Τα θηλυκά γεννούν συνήθως μία συστάδα το καθένα με έως και 4500 αυγά κολλημένα σε σχήμα μπάλας. Ενηλικιώνεται στο 3ο έτος της ηλικίας του και μπορεί να ζήσει έως 14 χρόνια.

 

Διατροφή

Τρέφεται με όλων των ειδών τα ασπόνδυλα (γαστερόποδα, σκουλήκια, έντομα, αράχνες, κτλ.) σε μέγεθος που μπορεί να καταπιεί.

 

Δηλητήριο / Τοξίνες

Δεν διαθέτει.

 

Απειλές / Πιέσεις

Υποβάθμιση και καταστροφή των βιοτόπων του είδους λόγω βιομηχανικής και αγρο-κτηνοτροφικής ανάπτυξης, ρύπανση ή/και αποξήρανση των επιφανειακών υδάτων που χρησιμοποιούνται ως θέσεις αναπαραγωγής από διέλευση οχημάτων υλοτομίας και διάνοιξη δρόμων, κλιματική αλλαγή και ξενικά παθογόνα, είναι οι κύριες απειλές και πιέσεις του είδους.

 

Καθεστώς κινδύνου

Αξιολογείται ως είδος Χαμηλού Κινδύνου (LC) στην Κόκκινη Λίστα της IUCN (2022) αλλά ως Κινδυνεύον (EN) στον Κόκκινο Κατάλογο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας (2023) λόγω της περιοροσμένης κατανομής εντός Ελλάδας.

 

Καθεστώς προστασίας

Προστατεύεται από:

α) τη Σύμβαση της Βέρνης (Παράρτημα III)

 

Βιβλιογραφικές αναφορές στο κείμενο

1. IUCN SSC Amphibian Specialist Group (2022). Rana temporaria. The IUCN Red List of Threatened Species 2022: e.T173101508A89705642. 

2. Toli, E.A. (2023). Rana temporaria. The Greek Red List of Threatened Species. Available at redlist.necca.gov.gr.


Κάλεσμα αρσενικών:


Καθεστώς Κινδύνου:


Καθεστώς Προστασίας:

Συγγενικά είδη:

Ολικό μήκος έως 9 cm, συνήθως μικρότερο. Αρκετά μεγάλη ποικιλομορφία σε γήινα χρώματα στον ραχιαίο χρωματισμό, από μπεζ, καφέ, σκούρο γκρι, σταχτί, ακόμα και κόκκινο, με ή χωρίς ανοιχτά...
Ολικό μήκος έως και 9cm, συνήθως μικρότερο. Τα θηλυκά είναι μεγαλύτερα από τα αρσενικά στο μέγιστό τους μέγεθος . Βασικό ραχιαίο χρώμα καφέ ανοιχτό, όμοιο με των πεσμένων φύλλων, με σκούρες καφέ...

Σχετικά Άρθρα:

error: Content is protected !!